Ο Μυστράς είναι μια Βυζαντινή καστροπολιτεία της Πελοποννήσου που άκμασε από τα μέσα του 13ου αιώνα. Σήμερα είναι ερειπωμένος, αν και έχουν αναστηλωθεί ορισμένα κτίσματα αλλά αποτελεί πολύτιμη πηγή για τη γνώση της ιστορίας, της τέχνης και του πολιτισμού των δύο τελευταίων αιώνων του Βυζαντίου. Το 1989 με απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Unesco, ο Μυστράς εγγράφεται ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Βρίσκεται 6 χιλ.ΒΔ της Σπάρτης και απέχει από την Αθήνα 255 χιλ. και την Θεσ/νίκη 635 χιλ.

Η ίδρυση του Μυστρά συνδέεται με την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης από  τους  Σταυροφόρους της  Δ΄ Σταυροφορίας  το 1204.  Η Βυζαντινή  Αυτοκρατορία  κατακερματίζεται,  η  Πελοπόννησος  παραχωρείται στους Βιλλεαρδουίνους, που ιδρύουν το Πριγκηπάτο της Αχαΐας και λίγα χρόνια αργότερα, το 1249, ο Φράγκος πρίγκιπας Γουλιέλμος Β' κτίζει το κάστρο του Μυστρά στην  κορυφή  του  ομώνυμου λόφου, σε θέση καίρια για τον έλεγχο της κοιλάδας του Ευρώτα. Μετά την ήττα των Φράγκων στη μάχη της Πελαγονίας το 1259, το κάστρο παραχωρήθηκε στο Βυζαντινό αυτοκράτορα Μιχαήλ Η'Παλαιολόγο. Από το 1262 έγινε έδρα Βυζαντινού στρατηγού και από τότε άρχισε η κυρίως ιστορική περίοδός του, που διήρκεσε δύο αιώνες. Σιγά -σιγά οι κάτοικοι της γειτονικής Λακεδαίμονος έρχονται και εγκαθίστανται γύρω από το κάστρο, για αυτό και η κατοικημένη περιοχή, που ονομάζεται χώρα οχυρώθηκε  με τείχος.  Με  τα  χρόνια δημιουργήθηκε και νέα συνοικία, έξω από το τείχος, που ονομάσθηκε κάτω χώρα και προστατεύθηκε επίσης με τείχος. Απότο 1308 το σύστημα της διοικήσεως μεταβάλλεται και οι στρατηγοί γίνονται μόνιμοι διοικητές, και κατά τα μέσα του  14ου  αιώνα  ο Μυστράς  καθίσταται  πρωτεύουσα της Βυζαντινής Πελοποννήσου. Έτσι  δημιουργήθηκε  το  Δεσποτάτο  του  Μωρεως.  Σοφοί, καλλιτέχνες  και λόγιοι  συγκεντρώνονταν στην αυλή του Δεσπότου. Το 1460 ο Μυστράς παραδίνεται στους Τούρκους και από τότε αρχίζει η παρακμή του. Από το 1687 έως το 1715 τον Μυστρά, όπως και όλη την Πελοπόννησο, τον καταλαμβάνουν οι Βενετοί. Το 1770,κατά την επανάσταση του Ορλώφ, ένα μικρό στράτευμα Ελλήνων και Ρώσων κλείνει την Τούρκικη φρουρά μέσα στο κάστρο και κατά την έξοδό της εξολοθρεύεται από τους Μανιάτες. Στην επανάσταση του 1821 η συμμετοχή του Μυστρά είναι σημαντική. Το 1825 λεηλατήθηκε από τους Αιγυπτίους του Ιμπραήμ και από τότε σιγά σιγά εγκαταλείφθηκε και ιδρύθηκε ο νέος Μυστράς, το σημερινό ομώνυμο χωριό στους πρόποδες του λόφου. Με την ίδρυση του ελεύθερου κράτους οι Αρχές της επαρχίας Λακωνίας εγκαταστάθηκαν στον ερειπωμένο Μυστρά, λίγο όμως αργότερα, το 1834 ο Βασιλιάς Όθων θεμελιώνει τη νέα πόλη, τη Σπάρτη και ο Μυστράς εγκαταλείπεται.

Σε μια ανηφορική πορεία 2 χιλ. θα συναντήσετε αρχικά τον Άγιο Δημήτριο, την Μητρόπολη όπως ονομάζεται,που κτίσθηκε το 1310. Πρόκειται για μια ξυλόστεγη βασιλική, με γλυπτά στο τέμπλο και τοιχογραφίες. Στο προαύλιό της βρίσκεται το Μητροπολιτικό μέγαρο, που στεγάζει σήμερα το Μουσείο του Μυστρά. Συνεχίζοντας θα δείτε την Ευαγγελίστρια,τους Αγίους Θεοδώρους με το χαρακτηριστικό πασίγνωστο οκτάγωνο τρούλο, που είναι η μεγαλύτερη και αρχαιότερη εκκλησία του Μυστρά. Διατηρεί εντυπωσιακές τοιχογραφίες, μεταξύ των οποίων και προσωπογραφία του Αυτοκράτορα Μανουήλ  Παλαιολόγου  με  χρονολογία 1423.  Εδώ και  ο τάφος  του Δεσπότη  του Μορέως  Θεοδώρου Α'. Αφεντικό, ονομάζεται  τρίκλινος  διώροφος  τρουλωτός ναός με δύο παρεκκλήσια εκείνο των χρυσοβούλλων, επειδή εσωτερικά καλύπτεται με αγιογραφική σύνθεση αγέλων να κρατούν χρυσόβουλλα των ετών 1314, 1319, 1320 και 1322, και το άλλο του Ανδρόνικου που εικονίζονται ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος και ο Δεσπότης του Μυστρά Θεόδωρος Α' Παλαιολόγος. Όλες οι παραπάνω εκκλησίες βρίσκονται στο ένα τμήμα της πόλης του Μυστρά του Βροχοτονίου. Στο άλλο τμήμα δίπλα στον εντυπωσιακό πύργο βρίσκεται εκκλησία χτισμένη μέσα σε σπηλιά, που είναι το καθολικό της μονής της Παναγίας της Περιβλέπτου κτισμένης το 1350. Ανεβαίνοντας θα συναντήσετε πάνω από την Περίβλεπτο το γυναικείο μοναστήρι της Παντάνασσας η εκκλησία της οποίας είναι το καλύτερο διατηρούμενο μνημείο στον Μυστρά. Εκεί βρίσκονται και οι τάφοι της δέσποινας Κλεόπα Μαλατέστα και της Θεοδώρας, της συζύγου του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Πάνω από τα παλάτια των Δεσποτάδων, θα συναντήσετε την Αγία Σοφία, κτισμένη το 1350 και τέλος τον Άγιο Νικόλαο, που κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας.

• Ξενώνας Μαζαράκη **** Τηλ: +30-2731020414
• Pyrgos Mystra Hotel  ****   Τηλ:  +30-2731020770-870.
• Antamoma Apartments  ***   Τηλ: +3027310-81595
• Byzantion Hotel   ***   Τηλ:  +3027310-8330
• Iris Guesthouse  ***  Τηλ: +3027310-83809

Στην πλατεία του χωριού υπάρχουν ταβέρνες για να φάτε. Στον Έλληνα θα δοκιμάσετε γουρουνόπουλο που είναι η σπεσιαλιτέ του μαγαζιού.Στο χωριό Άγιο Ιωάννη στο Τζάκι θα δοκιμάσετε χωριάτικο κόκορα, και φρικασέ.

Θα φτάσετε με το ΚΤΕΛ Λακωνίας. Πληροφορίες θα πάρετε στο τηλ: +30-2710242086, +30-2731026441.